در کل دنیا، قهوه یکی از نوشیدنی‌های محبوب است. بیشتر مردم پس از دم‌کردن قهوه، تفالهٔ آن را دور می‌ریزند؛ اما شما پس از خواندن این مقاله، دربارهٔ این کار تجدیدنظر خواهید کرد. آیا می‌دانستید می‌توان از پودر و تفاله قهوه در خانه، حیاط و حتی در مراقبت از پوست و زیبایی استفاده کرد؟ اگر در خانه تفاله قهوهٔ زیادی تولید نمی‌کنید، به کافی‌شاپ محلتان سر بزنید. در آنجا، مقدار زیادی از این تفاله را تولید می‌کنند. از آنها بخواهید که مقداری تفاله قهوه در اختیارتان بگذارن
۱. کود برای باغچه و گیاهان
بسیاری از خاک‌ها فاقد مواد مغذی لازم برای رشد گیاهان هستند. همچنین گیاهان درحال‌رشد مواد مغذی خاک را جذب می‌کنند و این منبع روزی به پایان می‌رسد.
بنابراین، برای اطمینان از رسیدن مواد مغذی کافی به گیاهان، باید خاک باغچه و گلدان غنی‌ای داشته باشیم.
فواید تفاله قهوه برای خاک باغچه و گلدان
- تفاله قهوه حاوی مواد معدنی ضروری برای رشد گیاه مثل نیتروژن، کلسیم، پتاسیم، آهن، فسفر، منیزیم و کروم است.
- همچنین تفاله قهوه می‌تواند به جذب فلزات سنگین کمک کند. این فلزات باعث آلودگی خاک می‌شوند.
- علاوه بر این، قهوه به جذب کرم‌های خاکی‌ای کمک می‌کند که برای باغچه مفید هستند.
برای استفاده از پودر و تفاله قهوه به‌عنوان کود باغچه، فقط کافی است مقداری از آن را روی خاک اطراف گیاه بپاشید.
۲. تهیه کمپوست برای استفاده‌های بعدی
اگر در حال حاضر نیازی به کود ندارید، می‌توانید از تفاله‌های قهوه برای تهیه کمپوست استفاده کنید. کمپوست کردن فرایندی طبیعی است که بقایای گیاهی (مثل برگ خزان درختان یا دورریزهای سبزیجات) را به فراورده‌ای تیره و غنی تبدیل می‌کند. اضافه‌کردن کمپوست به باغچه، کمک می‌کند تا خاک مواد مغذی و آب بیشتری در خود نگه دارد. در نتیجه، گیاهان سالم‌تری خواهید داشت.
در پژوهشی مشخص شد که کمپوست تفاله قهوه و دورریزهای آشپزخانه نسبت به کمپوستی که فقط از بقایای زباله‌ها تهیه می‌شود، مواد مغذی بیشتری دارد.
در تحقیق دیگری، چهار مدل کمپوست با نسبت تفاله قهوهٔ ۰، ۱۰، ۲۰ و ۴۰ درصد را با یکدیگر مقایسه کردند. مشخص شد خروج گازهای گلخانه‌ای از کمپوستی که بیشترین میزان تفاله قهوه را داشته، در کمترین حالت بوده است. در کل، این کمپوست نسبت به رقبایش بهترین کیفیت را داشته است.
ازجمله مواد دیگری که می‌توان از آنها برای تهیهٔ کمپوست خانگی استفاده کرد:
- چمن چیده‌شده؛
- برگ شاخه و پوست درخت؛
- بریده‌های روزنامه؛
- علف هرز؛
- اضافه‌های به‌دست‌آمده از پاک‌کردن سبزی‌خوردن؛
- پوست تخم‌مرغ؛
- نان بیات؛
- پوست میوه ها و سبزیجات.
بهتر است از باقی‌ماندهٔ مواد گوشتی و ماهی، محصولات لبنی، گیاهان آفت‌دار، چربی و روغن در تهیهٔ کمپوست استفاده نکنید.
۳. دورکردن حشره‌ها و آفت‌ها
کافئین و دی‌ترپن (ماده شیمیایی ضدمیکرب و ضدالتهاب) موجود در قهوه می‌تواند برای حشرات مثل سمی بسیار قوی عمل کند. می‌توانید از پودر و تفاله قهوه برای دورکردن حشرات استفاده کنید.
با استفاده از تفاله قهوه می‌توان پشه، مگس میوه، سوسک و دیگر آفت‌ها را نیز از محیط دور کرد. برای این کار فقط کافی است مقداری تفاله قهوه را در یک کاسه بریزید و در محیط موردنظر قرار دهید یا به‌سادگی آن را در اطراف محیط بیرونی موردنظرتان بپاشید.
پخش‌کردن تفاله قهوه اطراف گیاهان به دورشدن آفت‌ها نیز کمک می‌کند. تفاله قهوه با ایجاد سدی در مسیر حلزون‌ها، آنها را از حرکت در آن محیط باز می‌دارد.
۴. ازبین‌بردن کک حیوانات خانگی
وجود کک یکی از مشکلات رایج خانه‌هایی است که حیوان خانگی دارند. ازبین‌بردن این کک‌ها می‌تواند کاری گران و زمان‌بر باشد. محصولات ضدکنه در بازار وجود دارد، اما مواد شیمیایی مضر در این محصولات می‌تواند باعث بروز عوارض جانبی ناخواسته‌ای شود.
خوشبختانه، کک‌ها علاقه‌ای به قهوه ندارند و می‌توان از تفاله قهوه برای درمان این مشکل استفاده کرد. فقط کافی است پس از شستن حیوان خانگی، تفاله قهوه را روی موهای آنها بمالید. سپس موها را آبکشی و مثل سابق خشک کنید.
عده‌ای معتقد هستند که این کار به نرم‌شدن و درخشندگی موهای حیوان هم کمک می‌کند. اما هنوز هیچ تحقیقی این موضوع را اثبات نکرده است.
به‌هرحال، استفاده از قهوه نسبت به محصولات شیمیایی، اثرگذاری کمتری دارد. بنابراین اگر حیوان خانگی شما هنوز از این مسئله رنج می‌برد، بهتر است با دام‌پزشک درباره روش‌ها و محصولات جایگزین مشورت کنید.
راموش نکنید که تفاله قهوه را فقط بر روی موهای حیوان بمالید. خوردن قهوه برای سگ‌ها می‌تواند سمی و خطرناک باشد.
۵. ازبین‌بردن بوهای نامطبوع
تفاله قهوه به‌دلیل داشتن نیتروژن، به ازبین‌بردن بوی بد گاز گوگرد هنگام ترکیب با گاز کربن در هوا کمک می‌کند. به بیان دیگر، پودر و تفاله قهوه برای ازبین‌بردن بوهای نامطبوع مفید است.
شما می‌توانید یک کاسه از تفاله قهوه را در یخچال یا فریزر قرار دهید تا بوی خاص آن محیط از بین برود. حتی می‌توانید تفاله قهوه را در یک جوراب یا جوراب‌شلواری قدیمی بریزید. آن را در محیط دلخواهتان آویز کنید. این‌گونه یک بوگیر متحرک خواهید داشت.
همچنین می‌توانید مقداری تفاله قهوه کنار سینک ظرف‌شویی بگذارید. پس از برش‌زدن سیر و پیاز، دست‌هایتان را به تفاله قهوه آغشته کنید تا بوی نامطبوع آن از بین برود.
۶. ساختن یک پاک‌کننده طبیعی با تفاله قهوه
تفاله قهوه خاصیت سایندگی دارد و می‌توانید با آن سطوح سخت را تمیز کنید. حتی تفاله قهوه به‌دلیل خاصیت ضدباکتریایی و ضدویروسی که دارد، می‌تواند به ضدعفونی کردن سطوح کمک کند.
اگر مایل به استفاده از مواد شیمیایی برای تمیزکاری نیستید، می‌توانید شانس‌تان را با تفاله قهوه امتحان کنید.
همچنین می‌توانید از تفاله قهوه برای شستن سینک ظرف‌شویی، برق انداختن وسایل آشپزی یا تمیزکردن گاز استفاده کنید.
مراقب باشید از تفاله و پودر قهوه روی وسایل دارای منفذهای زیاد استفاده نکنید، زیرا ممکن است باعث ایجاد لکه‌های قهوه‌ای روی آنها شود.
۷. شست‌وشوی ظرف‌ها و تابه‌ها با تفاله قهوه
بافت زبر تفاله قهوه آن را به یک پاک‌کننده عالی برای تمیزکردن لکه‌های سخت از روی وسایل آشپزخانه تبدیل کرده است.
شما می‌توانید با استفاده از تفاله قهوه ظرف‌ها و باقی‌ماندهٔ مواد غذایی روی ظروف را به‌راحتی پاک کنید. فقط کافی است مقداری پودر قهوه را به‌طور مستقیم روی قابلمه‌ها و تابه‌ها بریزید و طبق روال معمول، آنها را تمیز کنید. فراموش نکنید که ظروف را به‌خوبی آبکشی کنید.
۸. لایه‌برداری پوست
ذرات زبر تفالهٔ قهوه مانند یک لایه‌بردار به ازبین‌بردن آلودگی‌ها و سلول‌های مردهٔ پوست کمک می‌کند. فقط کافی است مقداری تفاله قهوه را با کمی آب یا روغن نارگیل ترکیب کنید. سپس آن را روی دست‌ها، بدن و صورت‌تان بمالید.
حتی می‌توانید قهوه را با مقدار کمی عسل مخلوط کنید و از آن به‌عنوان لایه‌بردار لب استفاده کنید.
علاوه بر خاصیت لایه برداری پوست، آنتی اکسیدان زیاد موجود در قهوه به محافظت از پوست در برابر آسیب‌های نور خورشید کمک می‌کند.
همچنین، لایه‌برداری با تفاله قهوه باعث بالارفتن گردش خون و درنتیجه کمک به سلامت پوست می‌شود.
۹. کم‌رنگ‌کردن سلولیت پوستی
سلولیت درواقع همان چربی‌های بدن است که در بافت‌های همبند زیر پوست در نقاطی از بدن مثل ران‌ها یا باسن رسوب می‌کند. تقریبا ۸۰ الی ۹۰ درصد از خانم‌ها و حتی آقایان با این موضوع درگیر هستند.
زمانی که تفاله قهوه حاوی کافئین را به‌شکل موضعی روی پوست دارای سلولیت بمالید، تجزیهٔ چربی‌ها و افزایش گردش خون در آن ناحیه بهتر شده و بنابراین ظاهر سلولیت‌ها کم‌رنگ‌تر می‌شود.
برای این کار کافی است مقداری تفاله قهوه را با آب یا روغن نارگیل مخلوط کنید. سپس دو بار در هفته به‌مدت ۱۰ دقیقه روی محل موردنظر بمالید.
۱۰. ساخت رنگ طبیعی با استفاده از قهوه
اگر تابه‌حال قهوه را روی پارچهٔ سفیدی ریخته باشید، احتمالا می‌دانید که این لکه به این راحتی‌ها از بین نمی‌رود.
با خیس‌کردن دوبارهٔ تفاله‌های قهوه، می‌توانید یک رنگ بسیار ارزان و طبیعی داشته باشید. از این تفاله می‌توانید برای رنگ‌کردن پارچه‌های پنبه‌ای، ریون، کتان، کاغذ، طلق یا سلفون استفاده کنید.
این کار به کاغذ و پارچه‌هایتان ظاهری قدیمی می‌دهد. اگر قهوه به‌طور اتفاقی روی پارچه‌ای ریخته شده است، با این روش روی آن طرح‌های ابتکاری‌تان را اجرا کنید و ظاهری جدید به آن پارچه ببخشید.
از تفاله قهوه برای رنگ‌کردن تخم‌مرغ‌های هفت‌سین یا تیره‌کردن رنگ مو هم استفاده می‌شود.
رنگ‌های غذایی و رنگ موهای موجود در بازار دارای مواد شیمیایی زیادی هستند. بسیاری از این مواد شیمیایی باعث ابتلا به سرطان می‌شوند. تفاله قهوه جایگزین غیرسمی به‌جای رنگ‌های شیمیایی است.
اگر قصد رنگ‌کردن تکه‌ای پارچه یا نخ با این شیوه و استفاده از محصول نهایی را دارید، بهتر است پیش از استفاده از آن، پارچه یا نخ رنگ‌شده با قهوه را در آب سرد با مقدار کمی شویندهٔ لباس بشویید تا رنگ آن ثابت بماند.
۱۱. تمیزکردن شومینه
تمیزکردن خاکستر چوب از شومینه کار بسیار سخت و طاقت‌فرسایی است.
آغشتن تفاله قهوه با خاکسترها به سبک‌شدن آنها و جلوگیری از ایجاد غبارهای دودی کمک می‌کند.
این کار نه‌تنها تمیزکردن خاکسترها را آسان‌تر می‌کند، بلکه جلوی پراکنده‌شدن غبار در محیط را هم می‌گیرد.
۱۲. نرم‌کردن گوشت با تفاله قهوه
فیبر و پروتئین موجود در ماهیچه باعث استحکام گوشت می‌شود. با تجزیهٔ این عناصر، بافت نرم‌تری در گوشت ایجاد می‌شود.
نمک، آنزیم‌ها (مثل استفاده از میوه پاپایا یا آناناس) و اسیدها (مثل استفاده از لیمو ترش و سرکه) سه نوع ماده طبیعی برای نرم‌کردن گوشت هستند.
قهوه دارای اسیدها و آنزیم‌های طبیعی است که به‌خصوص برای نرم‌کردن گوشت تأثیرگذار خواهد بود. طبیعت اسیدی قهوه به خوش‌طعم شدن گوشت نیز کمک می‌کند.
تنها کافی است دو ساعت پیش از پخت گوشت، تفاله قهوه را روی آن بمالید. تفاله قهوه هنگام کباب یا سرخ‌کردن گوشت روی سطح آن می‌ماند و یک لایه ترد و تیره را شکل می‌دهد.
روش دیگر این است که تفاله قهوه را دوباره دم کنید. سپس اجازه دهید خنک شود و ۲۴ ساعت پیش از طبخ گوشت، از آن برای مزه‌دارکردن استفاده کنید. فراموش نکنید که گوشت را در این مدت در یخچال نگهداری کنید.
۱۳. تحریک رشد مو و ازبین‌بردن مواد باقی‌مانده روی مو
اکثر شامپوها و محصولات حالت‌دهندهٔ مو موادی روی مو باقی می‌گذارند که موجب کدرشدن و سنگینی موها می‌شود.
لایه‌برداری پوست کف سر با کمک تفاله قهوه می‌تواند به ازبین‌بردن سلول‌های مرده و مواد باقی‌ماندهٔ روی مو کمک کند.
علاوه بر این، در چندین تحقیق آزمایشگاهی مشخص شده است که کافئین (مثل نمونه‌ای که در تفاله قهوه یافت می‌شود) باعث تحریک رشد موها در انسان می‌شود.
در تحقیقی مشابه، بررسی‌هایی روی انسان و حیوان صورت گرفته است. این بررسی‌ها نشان می‌دهد مالیدن کافئین به پوست موجب بالارفتن گردش خون و تسریع رشد موها می‌شود.
پیش از شامپو زدن به موها در حمام، یک مشت از تفاله قهوه بردارید و برای چند دقیقه آن را روی پوست کف سر و ساقه‌های مو ماساژ دهید. سپس به روش معمول بشویید و آبکشی کنید.
یک یا دو بار در هفته یا هر زمان که لازم بود این کار را تکرار کنید.
۱۴. با تفاله قهوه، خراش روی مبلمان را ترمیم کنید
اگر مبلمان چوبی در منزل دارید، احتمالا متوجه شده‌اید که این وسایل به‌سادگی خراش برمی‌دارند.
محصولات متنوعی در بازار برای ترمیم آثار خراشیدگی وجود دارد، اما قبل از تهیهٔ این محصولات، استفاده از تفاله قهوه را امتحان کنید.
ابتدا، یک مایع خمیری غلیظ از ترکیب تفاله قهوه و آب تهیه کنید. سپس این خمیر را با استفاده از گوش‌پاک‌کن روی سطح چوب بمالید و اجازه دهید ۵ تا ۱۰ دقیقه باقی بماند. سپس با یک پارچه پنبه‌ای، باقی‌ماندهٔ خمیر را پاک کنید.
این کار به ازبین‌رفتن خراش‌ها کمک می‌کند و با تیره‌کردن رنگ چوب، ظاهر خراش‌ها را کم‌رنگ می‌کند و از بین می‌برد.
چند ساعت صبر کنید. هر بار این کار را ادامه دهید تا جایی که به رنگ قهوه‌ای دلخواهتان برسید.
۱۵. پرورش قارچ
قارچ‌ها فقط در شرایط خاصی رشد می‌کنند و پرورش آن تقریبا کار دشواری است.
کسانی که قصد پرورش قارچ را دارند، از خاک معمولی باغچه استفاده نمی‌کنند؛ زیرا قارچ به یک یا چند لایه بستر مناسب نیاز دارد.
تفاله قهوه به‌دلیل داشتن مواد مغذی، به یک بستر عالی برای پرورش قارچ تبدیل می‌شود.
علاوه بر این، قهوه هنگام دم‌آوری و پیش از تبدیل شدن به تفاله، پاک‌سازی شده و کار را یک مرحله جلو می‌اندازد.
چطور با استفاده از تفاله قهوه قارچ پرورش دهیم؟
- حدود ۲٫۵ کیلو تفاله قهوه جمع کنید و با استفاده از اسپریِ آب آن را مرطوب کنید.
- حدود ۵۰۰ گرم بذر قارچ و خاک اره را به تفاله اضافه کنید. سپس آنها را به خوبی با هم ترکیب کنید.
- ترکیب به‌دست‌آمده را در کیسهٔ پلاستیکی بزرگ بریزید و حدود نصف یا دوسوم آن را پر کنید.
- چهار سوراخ به اندازهٔ تقریبی ۵ میلی‌متر در کناره‌های کیسه و بالای تفاله‌ها برای عبور هوا ایجاد کنید. اگر از یک ظرف بدون در استفاده می‌کنید، روی آن سلفون بکشید و چند سوراخ کوچک برای گردش هوا ایجاد کنید.
- روزی یک بار یا هر زمان که احساس کردید محتویات کیسه خشک شده است، کمی آب روی آن اسپری کنید.
- حدود دو یا چهار هفته بعد، تکه‌های سفیدرنگی از قارچ‌های پرورشی را خواهید دید. کیسه یا ظرف را به محلی انتقال دهید که هوای تازه‌تری دارد.
- زمانی که قارچ‌ها گوشتالو شدند و کلاهک آنها رو به بالا رفت، می‌توانید قارچ‌ها را برداشت کنید.
با این روش تقریبا می‌توان هر نوع قارچی را پرورش داد.
۱۶. درمان گودی و سیاهی زیر چشم
پوست اطراف چشم بسیار حساس است و بافت چربی بسیار کمی دارد. به همین دلیل، معمولا اولین نشانه‌های بالارفتن سن در این قسمت دیده می‌شود. دلایل زیادی مثل وجود رگ‌های خونی نازک، گردش خون ضعیف و کیفیت پایین پوست باعث ایجاد حلقه‌های سیاه و پف زیر چشم می‌شود. به نظر می‌رسد که پودر و تفاله قهوه به‌دلیل داشتن میزان زیادی آنتی‌اکسیدان و کافئین، راه‌حل مناسبی برای درمان این مشکل باشد.
تحقیقات نشان می‌دهند که محصولات حاوی آنتی‌اکسیدان و کافئین می‌توانند از بروز نشانه‌های افزایش سن و کاهش گودی زیر چشم جلوگیری کنند. به‌خصوص کافئین به‌دلیل خاصیت ضدالتهابی که دارد، باعث افزایش گردش خون در اطراف چشم می‌شود. همچنین این ماده به کاهش تیرگی و پف در این قسمت از صورت کمک می‌کند.
آنتی‌اکسیدان موجود در قهوه با رادیکال های آزاد مبارزه می‌کنند. رادیکال‌های آزاد باعث ایجاد نشانه‌های بالارفتن سن در بدن می‌شوند.
کمی آب یا روغن نارگیل را به تفاله قهوه اضافه کنید تا مایع غلیظی به دست آورید. این ترکیب را زیر چشم بزنید و اجازه دهید ۱۰ دقیقه باقی بماند. حالا باقی‌ماندهٔ مواد را آبکشی کنید. این کار را به‌صورت روزانه یا هر زمان که نیاز بود انجام دهید.
آیا استفاده مجدد از تفاله قهوه بی‌خطر است؟
نوشیدن قهوه خواص زیادی برای سلامتی دارد، از جمله آنها می‌توان به کاهش خطر ابتلا به دیابت نوع ۲، سکته مغزی و قلبی و ابتلا به برخی از انواع سرطان اشاره کرد.
ممکن است تصور شود که استفادهٔ دوباره از تفاله‌های قهوه خواص مشابهی دارد و بی‌خطر است؛ اما پزشکان زیادی با این کار مخالف هستند.
دانه‌های قهوه ترکیبی به نام کافستول (cafestol) و کاویول (kahweol) در خود دارند که باعث بالارفتن کلسترول خون می‌شود. این ترکیبات معمولا هنگام دم‌آوری انواع قهوه ها به روش‌هایی که در آن از فیلتر کاغذی استفاده می‌شود (مثل روش تهیه قهوه با کمکس یا v60)، از قهوه جدا می‌شوند اما روی تفالهٔ آن باقی می‌ماند.
در تحقیقی مشخص شد شرکت‌کنندگانی که روزانه حدود ۷ گرم تفاله قهوه مصرف می‌کردند، پس از گذشت سه هفته، سطح کلسترول آنها به‌طور متوسط ۲۶ درجه بالاتر رفته است.
در دستور تهیه برخی شیرینی‌ها، سس‌ها و مواد طعم‌دهنده به گوشت از تفاله قهوه استفاده می‌شود. درصورتی‌که همیشه از تفاله‌های قهوه به این شکل استفاده نشود، مشکلی ایجاد نمی‌شود.
